Aldatılmak kişinin iç dünyasında yara açan, kişinin gerçeklik algısını çökerten, özgüvenini sarsan, varoluşunu derinden sorgulattıran ve duygusal bağların olduğu yakın ilişkiler hakkındaki algısını değiştirebilen travmatik bir deneyimdir. 

Aldatılma psikolojisi toplumsal beklentiler, bastırılmış duygular, ilişkiye yapılan duygusal yatırımlar,damgalanma, sosyal izalasyon ve geçmiş yaşantılar nedeniyle karmaşık bir durumdur. 

Bu yazıda “aldatılma psikolojisi” kavramını detaylı bir şekilde ele alıp, aldatılma sonrası duygusal toparlanma sürecini inceleyerek aldatılma psikolojisi nasıl atlatılır?, aldatmanın acısı nasıl atlatılır?, ve aldatma travması nasıl atlatılır? sorularını yanıtlamaya çalışacağız.

Aldatılma Psikolojisi Nedir?

Aldatılma deneyiminin kişide yarattığı en büyük etkilerden biri güven sorunudur. Kişinin eşine olan güveni sarsılır. Güven bir ilişkinin olmazsa olmazıdır. “ya tekrar aldatılırsam” düşüncesi sağlıklı ilişkilerin önünü tıkayabilir. Bu güven eksikliği, hem kendine hem de karşı cinse duyulan genel bir güvensizliğe dönüşebilir. 

Aldatılma, kişide benlik ve güven zedelenmesine neden olur. Aldatılma “yetersizlik”, ”Erkekliğin ya da kadınlığın sorgulanması” ve “değersizlik” gibi hislerle birlikte gelir. 

Aldatılmak, kişide öfke ve İntikam duygularına neden olabilir. İncinen partner eşe, kendine ve üçüncü kişiye derin bir öfke duyar. İntikam alma arzusu gelişebilir. İntikam isteği psikolojik bir savunma mekanizması olsa da uzun ve orta vadede aldatılma sonrası iyileşme sürecini genellikle zorlaştırır. Bazı partnerler bu duyguların yanı sıra çok derin bir hayal kırıklığı yaşarlar. 

Öte yandan aldatılmak eşte sosyal baskı ve utanç duygularına neden olabilir. Aldatılma sosyal statü kaybı gibi algılanabilir.

Aldatılmanın Psikolojik Etkileri

Aldatılma travması, zihinsel ve duygusal sağlık üzerinde kısa, orta ve uzun vadeli etkiler bırakabilir. Aldatılmanın insan psikolojisinde bıraktığı etkiler çoğu zaman kısa vadeli duygusal tepkilerin ötesine geçerek; aldatılan eşin benlik algısını, kişiler arası ilişkilerini hatta fiziksel sağlığını etkileyecek etkilere neden olabilir. 

Aldatılmanın yol açtığı derin hayal kırıklığı ve Üzüntüyü anlatmakta kelimeler ve cümleler yetersiz kalsa da aldatılma travmasının kişide yarattığı duygusal etkileri şu şekilde  sıralayabiliriz.

1- Travma Sonrası Stres Bozukluğu(TSSB)

Bazı durumlarda aldatılma travma olarak kodlanabilir. Tekrarlayan kabuslar, yaşananların sürekli zihinde canlanması, tetikleyicilerden kaçınma vb. belirtiler görülebilir.

2- Kendilik Değeri ile Kimlik Krizi

Kişi kendi değerini ve kimliğini sorgulamaya başlayabilir “neden yeterli olamadım?” ve “ben sevilmeye değer değil miyim?” gibi sorular içsel bir kriz yaratabilir. Bu durum kişinin kendine duyduğu saygı ve sevgiyi sarsar.

3- Sosyal İlişkilerden Kopuş ve İzolasyon

İçine kapanma, aile ve arkadaş çevresinden uzaklaşma sık görülür. Oluşan bu duygusal izolasyon iyileşme sürecini zorlaştırır.

4- Depresyon ve Anksiyete

Duygusal İhanet kişiyi kontrol yanılsamasıyla burun buruna getirir. Kişi hayatının kontrolünü kaybettiği hissi yaşar. İçe kapanma, uyku, yeme ve umutsuzluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

5- Bağımlılık Riski Geliştirme

Bu kişiler aldatılmanın  bıraktığı boşluğu, oyun/ekran bağımlılığı, alkol veya madde kullanımı ile doldurmaya çalışabilir. Bütün bu davranışlar geçici rahatlama sağlasa da uzun dönemde duygusal, fiziksel ve aile sağlığı üzerinde yıkıcı etkilere neden olabilir.

Aldatılan Eş/Partner Ne Yapmalı?

• Sosyal hayattan kopmamak.
• Duygusal tepkilerle harekete geçmemek.
• Güvendiği bir yakınla konuşmak.
• Profesyonel destek almak.
• Duygularını bastırmamak, kabul etmek ve işlemlemek.
• Kendini suçlamaktan vazgeçmek.
• Yeni bir ilişkiye başlamadan önce iyileşmeyi beklemek.

Aldatılma Sonrası Duygusal Toparlanma Süreci Nasıl Olur?

Aldatılma gerçeği ilişkinin yitimine neden olabileceği gibi ilişkinin eskisinden daha iyi hale gelmesine ve derinleşmesine vesile de olabilir. 

Aldatılma içsel bir depremdir. Bu süreci sağlıklı atlatabilmek, kişinin ruhsal olarak büyümesi ve olgunlaşması için aynı zamanda bir fırsatı da içinde barındırır.

Aşağıda duygusal iyileşme süreci adım adım açıklanmıştır:

1- Aldatmayı Kabul Etmek ve Gerçekle Yüzleşmek

Aldatılmış olma gerçeğini kabul etmek her ne kadar acı verse de, gerçeği kabul etmek gelişimseldir. Adaptasyona yöneliktir ve iyileştiricidir. 

Bu yüzden iyileşmenin ilk adımı, kişinin aldatıldığını ve bunun yaşandığını kabul etmektir. İnkarı devre dışı bırakarak bu gerçekle yüzleşmek iyileştirici ilk adımdır.

2- Duygusal Arınma

Aldatılma sonrası sürekli geçmişi düşünmekten kaçınarak ve sosyal medya üzerinden sürekli partneri takip etmekten vazgeçmek duygusal arınmayı kolaylaştırır. Duygusal tetikleyicileri azaltır. Zihnin daha sağlıklı kalmasını sağlar. Zihnin geleceğe odaklanabilmesi için duygusal temizliğe ve arınmaya ihtiyacı vardır

3- Profesyonel Destek Almak

Bazı duygusal yaralar duygusal yönlendirme ve destekle iyileşir. Aldatma sonrası çift terapisi yaşadığınız duyguları işlemlemenize Bastırdığınız öfke ve kırgınlığı çözmenize varoluşsal olarak yeniden anlam bulmanıza yardımcı olur.

4- Kendini Merkeze Almak

İyileşme süreciniz sadece duygusal değil aynı zamanda kişisel bir gelişim ve dönüşüm sürecidir. Bu dönemde kendinizi dayanak noktası yaparak kendinizi keşfetmeye yönelmeniz kitaplar okumanız, yeni beceriler öğrenmeniz hem zihninizi hem de ruhunuzu besler. Ayrıca kariyerinize ve kişisel gelişiminize yatırım yapmanız yeniden anlam bulmanızı destekler.

5- Geçmişi Serbest Bırakmak ve Kendini Affetmek

Aldatılma sonrası kişinin kendini ve karşı tarafı suçlamaya devam etmesi sık rastlanan bir durumdur. Karşı tarafı zihninde sürekli yargılamaya devam etmeniz aldatılma sonrası iyileşmenize hizmet etmez. 

Duygusal iyileşmenin önemli adımlarından biri de hem kendinizi, hem de geçmişte olanları serbest bırakmanızdır. Olanı olana bırakmak en önemli iyileştirici güçtür. 

Affetmek aldatmayı onaylamak değil, sırtınızdan bu yükü atarak ruhunuzu özgürleştirmektir.

6- Yeni İlişkiye Hazır Olmak için Kendinizi Gözlemleme

Aldatma sonrası ilişki ayrılıkla sonuçlanmışsa, acıyı bastırmak ve boşluğu doldurmak için hemen yeni bir ilişkiye girmek sık yaşanan bir durumdur. Bir sonraki ilişkinin sağlıklı yürümesi için aldatılma travmasının tamamen iyileşmiş olması gerekiyor. 

Bu nedenle bir sonraki ilişkiye başlamadan önce kendinize, eski partnerine hala öfke ya da özlem duyuyor muyum?, yoğun bir aldatma korkusu çekiyor muyum? ve yeni birini sevmeye gerçekten hazır mıyım? diye sorun. Bu sorulara hala net cevap veremiyorsanız bir süre daha yalnız kalmaya ihtiyacınız var demektir. Aksi takdirde bir sonraki ilişki başarısızlıkla sonuçlanır.

Aldatılma Yaşandıktan Sonra Güçlü Bir Birey Olarak Yeniden Doğmak

Aldatılma deneyimi İlk başlarda sadece bir kayıp gibi görülür. Kişi ilk başlarda kiriz aşamasında kayıp duygusundan ötesini göremez. Öte yandan da aldatılma deneyimi kişinin kendini yeniden inşa edebileceği bir dönüm noktasıdır.

Depremden Cevher Çıkarmak

Yaşanılan her acı deneyim aynı zamanda bir öğrenme fırsatıdır. “Bu olay bana ne söylüyor?, “Bana ne öğretti?” sorusu geçmişe takılı kalmaktan çok geleceğe bakmamıza yardımcı olur. 

Aldatma, size kendi sınırlarınızı çizmeyi, hak ettiğiniz ilgiyi ve sevgiyi uygun şekilde talep etmeyi ve en önemlisi de ilk defa kendinize değer vermeyi öğretir. Bu farkındalıklar da gelecekte sağlıklı ilişkiler kurmanızın temelini oluşturur.

Artık Ne İstediğinizi Bilmenizin Gücü

Aldatılma travmasını atlatma sürecinde ne tür davranışlara tahammül edebileceğinizi ve hangi davranışların sizin için vazgeçilmez olduğunu öğrenirsiniz. Bunun anlamı, hayat önceliğinizi yeniden sıralarsınız ve ilişkilerinizdeki konumunuzu yeniden düzenlemeyi öğrenirsiniz.

İçsel Gücünüzü Keşfetmek ve Kendi Değerinizi Hatırlama

Aldatılmak sizin değersiz olduğunuz göstermez.Tam tersine sadakatsizlik yapan kişinin sorumluluğunu ortaya koyar. Aldatma deneyimi size kendi değerinizi başka birinin eylemleri ile ölçmemeyi öğretir. “Ben kendimi sevdiğim için değerliyim” “Başkaları beni sevdiği için değil” farkındalığı geliştirir. Bu bakış açısı içsel gücünüzün temel kaynağıdır.

Duygusal Olgunluk ve Empati

Aldatılan eş/partner bu sürecin sonunda daha açık bir empati duygusu geliştirir. Kendi duygularını daha iyi anlar. Aynı zamanda başkalarının yaşadığı acılara daha duyarlı hale gelir. Geiştitdiği bu duygusal olgunluk kişiler arası ilişkilerde ve hayatın diğer sosyal alanlarında çok büyük bir katkı sağlar.

Geleceğe Güvenle Bakmak

Aldatma sonrası yaşanan duygusal yıkım, kriz doğru yönetildiğinde zamanla kişisel bir güçlenme sürecine dönüşür. Bu sürecin sonunda Aldatılan eş hayatının amacını yeniden belirleyerek sağlıksız ilişkiler yerine sağlam bağlar kurmayı öğrenir. 

Bu yeni öğrenilenler sizin geleceğe güvenle bakmanızda dayanak noktanızı oluşturur..

Sonuç

Aldatılma psikolojisi, duygusal, fiziksel ilişkisel  ailesel, hukuksal ve sosyo kültürel boyutları olan karmaşık bir süreçtir. Bu yüzden aldatılma sonrası duygusal toparlanma süreci de zaman alan acılı ve zor bir süreçtir. 

Bu zorluk aldatılma travması yaşayan kişilerde aldatılma travması nasıl atlatılır?, aldatılma sonrası duygusal toparlanma süreci nasıl olur?, aldatılmanın acısı nasıl atlatılır?, aldatılan kadın ne yapmalı? ve aldatılma psikolojisi nasıl atlatılır? gibi pek çok soruyu zihinlerinde canlandırmalarına neden olur.(Bütün bu soruların amacı acıyı azaltma yolu aramaktır)

Elbette ki bu soruların tek bir cevabı ve tek bir açıklaması yoktur. Bildiğimiz en iyi şeylerden biri insan eliyle yaratılan bu sarsıntının yine insanların desteğiyle atlatılmasının daha kolay olduğudur. 

Aldatılma psikolojisinin atlatılmasında duyguları bastırmak yerine işlemlemek, kendini suçlamamak; aldatılmanın verdiği keskin acı ile tepkisel davranışlarda bulunmamak; bir evlilik terapistinden profesyonel destek almaktan çekinmemek ve partner ile açık iletişime geçmek en önemli kilometre taşlarıdır. 

Adatma sonrası yaşanan hayal kırıklıkları, duygusal yıkım ve özgüven sarsıntısı doğru bir şekilde yönetildiğinde kişi bu travmadan güçlenmiş bir şekilde çıkar. Zamanla yeni yaşantısına ve yeni röllerine uyum sağlamaya başlar. Ve giderek bir ergenin hayata kollarını açtığı gibi  hayata tekrar kucak açar.

Güldane Kavgacı
Uzm. Aile ve Evlilik Danışmanı & Cinsel Danışman